ΥΠΕΡΒΑΡΙΚΟ ΟΞΥΓΟΝΟ ΚΑΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΗ ΠΩΡΩΣΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ

Από τον Βασίλη Π. Ζαχαριάδη MD Phd

Περίληψη - Με λίγα λόγια.....

Όταν ένα άκρο (το χέρι ή το πόδι) συνθλίβεται, ενδέχεται να προκληθεί οίδημα στους κατεστραμμένους ιστούς. Αυτό μπορεί να συμπιέσει τα αγγεία της περιοχής. Έτσι λοιπόν, οι ιστοί πέραν της κατεστραμμένης περιοχής, έχουν περιορισμένη παροχή οξυγόνου η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μολύνσεις και άλλες περαιτέρω επιπλοκές. Στην κατεστραμμένη περιοχή, το οίδημα εμποδίζει τη διοχέτευση οξυγόνου στους ιστούς που χρειάζονται επούλωση. Έτσι γίνεται δύσκολη η δημιουργία καινούργιου συνδετικού ιστού. Μετά απ’ αυτό μπορεί ν’ αναπτυχθούν άλλες επιπλοκές οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τα άλλα όργανα του σώματος. Συναντάται συχνά η ανάγκη ακρωτηριασμού. Το Υπερβαρικό Οξυγόνο λειτουργεί με πολλούς τρόπους αλλά ποτέ δεν μπορεί ν’ αντικαταστήσει τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των πλήρως κατεστραμμένων αγγείων. Το επιπλέον οξυγόνο μειώνει το οίδημα με τη μείωση της εξαγγείωσης υγρού από τα κατεστραμμένα αγγεία. Φτάνει επίσης στους ιστούς της κατεστραμμένης περιοχής επιτρέποντάς τους την επούλωση. Η έκταση της αφαίρεσης ιστών και η αναγκαιότητα ακρωτηριασμού επομένως μειώνονται. Για να δράσει όμως το Υπερβαρικό Οξυγόνο θα πρέπει να χορηγηθεί το γρηγορότερο δυνατό.

Αναλυτική Παρουσίαση Καθυστερημένης Πόρωσης Καταγμάτων

Τα κατάγματα αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινής πρακτικής της τραυματιολογίας που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι Ορθοπεδικοί. Διάφορα μέσα και τεχνικές χρησιμοποιούνται με εξαιρετικά αποτελέσματα στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά επιπλοκές στη θεραπεία των καταγμάτων υπάρχουν. Ανάμεσα σε αυτές τις επιπλοκές, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η καθυστερημένη πώρωση. Ο στόχος στη θεραπεία των καταγμάτων είναι η επανόρθωση της δομικής ακεραιότητας του οστού και αρχικά αυτό μπορεί να απαιτεί την παρέμβαση του Ορθοπεδικού. Αυτή αποτελεί βοήθεια στις επουλωτικές διαδικασίες του ανθρώπινου οργανισμού που αρχίζουν αμέσως, οδηγώντας στην πώρωση του κατάγματος και αποκατάσταση της συνέχειας του οστού. Εμπόδια στους μηχανισμούς επούλωσης ενός κατάγματος μπορεί να οδηγήσουν σε καθυστερημένη πώρωση ή/ και αδυναμία πώρωσης με σχηματισμό ψευδάρθρωσης , τα οποία έχουν δραματικές επιπτώσεις στη λειτουργικότητα του ατόμου. Τέτοια εμπόδια αποτελούν η κακή/φτωχή αγγείωση, λοίμωξη/ανάπτυξη μικροοργανισμών στην περιοχή του κατάγματος, μεγάλο κενό ανάμεσα στα δύο τμήματα του οστού λόγω του κατάγματος, κακή ακινητοποίηση του κατάγματος και απώλεια μεγάλου τμήματος μαλακών μορίων. Τελικά, τα ποσοστά όπου αυτές οι επιπλοκές συμβαίνουν, κυμαίνονται από 5% έως 10% των καταγμάτων και απαιτούν υποβοήθηση με διάφορα μέσα που στο πλείστον των περιπτώσεων περιλαμβάνουν πρόσθετες, πολλές φορές δύσκολες επεμβάσεις. Το Υπερβαρικό Οξυγόνο (ΗΒΟ) προκαλεί μεγάλη αύξηση στην περιεκτικότητα του Οξυγόνου στον ανθρώπινο οργανισμό. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται μεταφορά του πολύτιμου αυτού θρεπτικού στοιχείου σε περιοχές απομακρυσμένες με κακή αιμάτωση. Το ΗΒΟ είναι βακτηριοκτόνο για κάποια μικρόβια, βακτηριοστατικό για κάποια άλλα, ενώ έχει συνεργική δράση με αντιβιοτικά (αμινογλυκοσίδες κ.ά.). Με αυτόν τον τρόπο συμβάλλει σημαντικά στην καταπολέμηση της λοίμωξης, που είναι ένας από τους παράγοντες που οδηγεί στην καθυστερημένη πώρωση. Μέσω της αγγειογένεσης, αλλά και την ελάττωση του οιδήματος που προκαλεί, βοηθά σημαντικά την τοπική μικροκυκλοφορία. Έτσι ανοίγει το δρόμο ώστε τα αντιβιοτικά να φτάσουν στον τόπο ενδιαφέροντος για να δράσουν, και νορμαλοποιεί τη συγκέντρωση Οξυγόνου, καθώς, φυσιολογικά επίπεδα Οξυγόνου είναι απαραίτητα ώστε να επιτευχθεί η οστεογένεση. Η συμβολή του Ορθοπεδικού είναι σημαντική για την αντιμετώπιση ενός κατάγματος καθώς επαρκής ακινητοποίηση και σε καλή θέση είναι σημαντικοί μηχανικοί παράγοντες για την ευόδωση της επούλωσης/πώρωσης ενός κατάγματος. Πάρ’αυτά είναι κάποιες περιπτώσεις όπου παράγοντες άλλοι δυσχεραίνουν το φυσιολογικό έργο του οργανισμού και αξίζει να αναφερθούν. Η περιοχή του κατάγματος έχει τη σημασία του. Το κατώτερο τμήμα της κνήμης, για παράδειγμα, έχει εξ ορισμού πτωχή αιμάτωση και η περαιτέρω διαταραχή της μικροκυκλοφορίας λόγω ενός κατάγματος, μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία αύξηση της παροχής οξυγόνου και ανεπάρκεια της τοπικής αναγεννητικής ικανότητας του οργανισμού. Επίσης, παθολογικές καταστάσεις μπορεί να προδιαθέσουν σε τέτοιες επιπλοκές, όπως είναι άρρωστοι με αγγειακά προβλήματα. Ανάμεσα σε αυτούς αξίζει να αναφερθούμε ιδιαίτερα στους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη που δημιουργεί διαταραχές μικροκυκλοφορίας και συνεπώς προδιαθέτει σε ανεπαρκή παροχή αιμάτωσης, κακή τοπική άμυνα, πτωχή επουλωτική ικανότητα και άρα συνδυασμένη επικινδυνότητα για δημιουργία επιπλοκών. Η ταυτόχρονη λήψη φαρμάκων για άλλα προβλήματα υγείας μπορεί να είναι, επίσης, επιβαρυντικός παράγοντας. Η κορτιζόνη, για παράδειγμα, η οποία κυρίως, αλλά όχι μόνο, λαμβάνεται από ανθρώπους που πάσχουν από ρευματολογικά νοσήματα, δημιουργεί οστεοπόρωση και διαταραχή της επουλωτικής ικανότητας του οργανισμού. Υπάρχει λοιπόν, αυξημένη επικινδυνότητα και προδιάθεση για εμφάνιση επιπλοκών σε αυτούς τους αρρώστους. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παραμείνει άγνωστος ο ακριβής λόγος εμφάνισης καθυστερημένης πώρωσης. Σε όλες, όμως, τις προαναφερθείσες κατηγορίες αρρώστων υπάρχουν γνωστοί παράγοντες που προδιαθέτουν σε διαταραχές της επούλωσης/πώρωσης των καταγμάτων. Είναι αυτές οι περιπτώσεις στις οποίες η χρήση του Υπερβαρικού Οξυγόνου έχει αξία σαν βοηθητικό μέσο από την αρχή, μαζί με την κύρια αντιμετώπιση του κατάγματος, για την πρόληψη εμφάνισης καθυστερημένης πώρωσης ή ψευδάρθρωσης. Το ΗΒΟ έχει άριστα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της διεγνωσμένης πια καθυστερημένης πώρωσης, μαζί με όποιες άλλες παρεμβάσεις μπορεί να απαιτηθούν, και οδηγεί σε οριστική επίλυση του προβλήματος στο πλείστον των περιπτώσεων.